Nerki to narząd odpowiedzialny za oczyszczanie krwi i wydalanie toksycznych związków z organizmu. W związku z tym jest to narząd szczególnie narażony na toksyczne oddziaływanie leków.

Jak działają nerki?

Główną rolą nerek w organizmie jest oczyszczanie krwi z produktów przemiany materii, filtrowanie krwi w kłębuszkach nerkowych i udział w procesach wydalniczych. Codziennie przez nerki przepływa około 1,5 litra krwi, która oczyszczana jest przez tzw. nefrony budujące kłębuszki nerkowe. Poza usuwaniem z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii nerki biorą udział w regulowaniu objętości płynów ustrojowych, regulowaniu układu renina – angiotensyna – aldosteron, wpływają na proces erytropoezy, utrzymują prawidłowe pH krwi i produkują aktywną postać witaminy D3.

Leki, które mogą uszkodzić nerki

Istnieje szeroka grupa produktów leczniczych, które wywierają znaczny wpływ na nerki i w skrajnych przypadkach mogą wpłynąć na ich uszkodzenie. Wśród produktów leczniczych, które wykazują działanie neurotoksyczne, wymienia się:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, fenoprofen) czy leki zawierające paracetamol lub fenacetynę (szkodliwe zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu),
• antybiotyki aminoglikozydowe (gentamycyna, amikacyna), cefalosporyny, sulfonamidy,
• leki przeciwgrzybiczne,
• diuretyki (furosemid, spironolakton),
• lit (stosowany powszechnie w leczeniu zaburzeń depresyjnych),
• inhibitory konwertazy angiotensyny,
• antagoniści receptora angiotensyny II,
• statyny,
• fibraty,
• niektóre leki przeciwwirusowe (acyklowir, fos karnet, indinawir).

fot. panthermedia

Wykrywanie neurotoksycznego wpływu leków

Wskaźnikiem służącym do oceny funkcji nerek jest przede wszystkim stężenie kreatyniny w surowicy oraz ocena współczynnika filtracji kłębuszkowej, tj. GFR (glomerular filtration rate). Analizy laboratoryjne oceniają stężenie kreatyniny w surowicy i oceniają współczynnik filtracji kłębuszkowej, porównując go z normami.