Zaniechanie stosowania leczenia przeciwpłytkowego przez pacjentów po przebytym zawale serca ma w wielu przypadkach śmiertelne konsekwencje. Dlaczego nawet połowa pacjentów przestaje stosować niezbędną terapię mimo dostępności w Polsce nowoczesnych leków, zgodnych z wytycznymi europejskich towarzystw naukowych, i co ma w tym kontekście do zrobienia środowisko lekarskie, mówi Prof. Andrzej Budaj, Ordynator Oddziału Kardiologii, Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP w Szpitalu Grochowskim w Warszawie.
Czy polscy pacjenci mają dostęp do nowoczesnej terapii przeciwpłytkowej? To nie brak odpowiedniej terapii jest problemem?
W Polsce są dostępne nowoczesne terapie przeciwpłytkowe, zgodne z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology, ESC), które pozwalają na skuteczne, bezpieczne i dopasowane do profilu danego pacjenta zindywidualizowane leczenie. W trakcie konferencji „Nowoczesne leczenie przeciwpłytkowe – równowaga między skutecznością a bezpieczeństwem”, która odbyła się pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Warszawie, podsumowaliśmy kilkunastoletnie doświadczenia terapii tikagrelorem w skojarzeniu z kwasem acetylosalicylowym (ASA). Warto wspomnieć, że to doświadczenia jednoznacznie pozytywne, a lek znajduje się w wysokiej klasie zaleceń ESC.
W Polsce wytyczne ESC nie są jednak realizowane w wystarczającym stopniu, adekwatnie do rzeczywistych potrzeb klinicznych, mimo że lek jest u nas dostępny. Okazuje się, że 37% pacjentów przerywa tę terapię po miesiącu stosowania, a po 3 miesiącach odsetek pacjentów zaprzestających leczenia tym preparatem wzrasta do 50%. Kluczowa jest świadomość, jakie mogą być konsekwencje zaniechania stosowania terapii przeciwpłytkowej. To my, lekarze, musimy jasno mówić naszym pacjentom o tym, że zaniechanie terapii przeciwpłytkowej może mieć śmiertelne skutki. To może brutalny komunikat, ale trzeba pamiętać, że stawką jest życie pacjentów.
Jakie działania planuje podjąć w tym kontekście środowisko kardiologiczne?
W debacie w Warszawie uczestniczyli kardiolodzy, z prof. Piotrem Ponikowskim, przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, i prof. Jarosławem Kaźmierczakiem, konsultantem krajowym w dziedzinie kardiologii na czele, ale ważny głos w dyskusji wybrzmiał także ze strony konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny ratunkowej, prof. Jerzego Ładnego oraz lekarzy medycyny rodzinnej. Wszyscy zgodziliśmy się, że działania edukacyjne w kontekście terapii przeciwpłytkowej muszą być podejmowane we współpracy z konsultantami wojewódzkimi. Wspólnie musimy wypracować najlepszy sposób komunikacji z pacjentem – jak podczas wizyt kontrolnych u kardiologa i lekarza POZ jasno i skutecznie mówić naszym pacjentom o tym, czym grozi zaprzestanie stosowania terapii przeciwpłytkowej. Leki ratujące życie w miesiące i lata po zawale działają tylko wtedy, kiedy się je przyjmuje – to główny przekaz, z którym musimy dotrzeć do naszych chorych.
Ostry zespół wieńcowy (OZW) to zespół kliniczny obejmujący zawał serca i tzw. dławicę niestabilną – czyli stan przedzawałowy. W Polsce każdego roku notuje się około 120 tys. przypadków OZW, w tym 73 tys. zawałów serca.
