Otyłość współcześnie traktowana jest już wręcz jako pandemia – na świecie w 2016 roku otyłych było 2 miliardy osób. Wcale lepiej nie jest w Polsce: szacuje się, że otyłość występuje u nawet 25% obywateli naszego kraju.

Nadmierna masa ciała niesie za sobą wiele różnych zagrożeń. Zwiększa ona ryzyko wystąpienia m.in. cukrzycy typu 2., nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca czy zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. Wspomina się o tym co prawda rzadziej, jednakże otyłość to także i zwiększone ryzyko kilku różnych chorób nowotworowych. Dodać należy do tego wszystkiego jeszcze to, że nadmierna masa ciała nierzadko odbija się negatywnie również i na psychice – wiele osób otyłych boryka się w końcu czy to z różnymi kompleksami, czy też z odrzuceniem przez rówieśników i kierowanymi ku nim z ich strony szykanami.

Jedno powiedzieć więc można na pewno – otyłość po prostu trzeba leczyć. Typowo pacjentom proponowane najpierw są modyfikacje diety oraz zwiększenie intensywności podejmowanego wysiłku fizycznego. U niektórych jednak osób takie oddziaływania mogą nie wystarczyć: pacjentom, którzy mają wyjątkowo wysokie BMI, zaproponowana może zostać operacja bariatryczna, czyli zabieg chirurgicznego leczenia otyłości.

Operacje bariatryczne: rodzaje

W świecie medycznym operacje bariatryczne goszczą od lat 50. poprzedniego wieku. To wtedy właśnie przeprowadzono pierwszy tego typu zabieg, którym było ominięcie jelitowe. Później, wraz z czasem, opracowywane były coraz to kolejne techniki chirurgicznego leczenia otyłości. Ostatecznie dostępnych stało się co najmniej kilka różnych operacji. Najprościej podzielić jest je na zabiegi, których efekty są czasowe, oraz na takie, które skutkują nieodwracalnymi zmianami przewodu pokarmowego operowanego.

Do pierwszej z wymienionych grup zaliczane są:

• balon żołądkowy: zabieg polegający na wprowadzeniu – przy użyciu gastroskopu – balonu do żołądka pacjenta; po jego umieszczeniu we wnętrzu organizmu operowanego balon wypełniany jest powietrzem lub solą fizjologiczną; ostatecznie efektem zabiegu jest zmniejszenie objętości żołądka; balon po pewnym czasie jest usuwany z żołądka pacjenta,
• opaskowanie żołądka: w trakcie zabiegu na górną część żołądka zakładana jest regulowana opaska; powyżej opaski pojawia się, wytworzony z części żołądka, niewielki zbiornik – przechodzenie treści pokarmowej z niego do dalszych części żołądka jest spowolnione, dzięki czemu u pacjenta szybciej pojawia się uczucie sytości; opaskę w dowolnym momencie można usunąć.

fot. panthermedia

Drugim rodzajem operacji bariatrycznych są zabiegi nieodwracalne. Polegają one na dokonaniu trwałych modyfikacji dotyczących struktury przewodu pokarmowego pacjenta – jako przykłady takich zabiegów można podać takie operacje, jak:

• rękawowa (mankietowa) resekcja żołądka: zabieg polegający na usunięciu znacznej (nawet sięgającej ¾ jego objętości) części żołądka – jego skutkiem jest trwałe zmniejszenie objętości tego organu, co skutkuje zdecydowanie szybszym pojawianiem się u chorych uczucia nasycenia,
• ominięcie żołądkowo-jelitowe: operacja, podczas której dochodzi do przecięcia żołądka, a później jego górną część łączy się bezpośrednio z jelitem cienkim – efektem zabiegu jest zarówno zmniejszenie żołądka, jak i skrócenie długości przewodu pokarmowego, na której zachodzi wchłanianie przyjmowanych substancji odżywczych,
• ominięcie trzustkowo-żółciowe: zabieg zasadniczo podobny do opisanego powyżej, związany jednak z tym, że znacznie większa część jelita ulega wyłączeniu z procesu wchłaniania substancji odżywczych.