Dzisiejsza medycyna wyposażona jest w możliwości, które są w stanie pomóc osobom chorującym na nowotwory. Dostępne leki i metody leczenia mogą przedłużać życie pacjentom ale niestety mogę powodować inne zagrożenia np. ze strony układu krwionośnego. Toksyczność może pojawić się w różnych okresach leczenia jak również po jego zakończeniu oraz powodować róże objawy. Istotne jest więc stałe monitorowanie stanu pacjenta.
Obecnie obserwuje się wzrost zachorowalności na choroby nowotworowe. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia, wydłuża się długość życia chorych na nowotwory, jednak ma to swoje skutki uboczne, gdyż oprócz powikłań hematologicznych, możemy obserwować kardiotoksyczne skutki terapii przeciwnowotworowej.[1] Do dziś nie udało się wypracowanie jednoznacznych metod postępowania, co wynika z faktu, iż nie do końca poznane są kardiotoksyczne działania zastosowanego w leczeniu onkologicznym cytostatyku. Zmiany mogą mieć charakter trwały lub odwracalny.[2]
Toksyczność polekową możemy wyróżnić ze względu na czas wystąpienia:
- Toksyczność ostra: występuje ona już podczas leczenia
- Toksyczność przewlekła: występuję do 12 miesięcy od zakończenia leczenia
- Toksyczność przewlekła opóźniona: występuje po 5 latach od zakończenia leczenia.[3]
Najczęstszymi powikłaniami i objawami kardiotoksyczności, w zależności o stosowanej terapii, są między innymi:
- zawał serca,
- obrzęk płuc,
- zaburzenia rytmu serca,
- nieprawidłowości w zapisie EKG,
- postępująca niewydolność mięśnia sercowego,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- nadciśnienie tętnicze,
- powikłania zakrzepowo- zatorowe
- kardiomioatia rozstrzeniowa.[4]
fot. pantherstock
Przy leczeniu onkologicznym, należy wziąć pod uwagę czynniki ryzyka, zwiększające prawdopodobieństwo uszkodzenia serca. Zaliczamy do nich:
- Wielkość dawki oraz czas przyjmowania leku,
- Połączenia podawania antycylin z innymi lekami (takimi jak np. trastuzumab)
- Radioterapia na okolice klatki piersiowej,
- Współistniejące choroby układu krążenia,
- Współistniejące choroby metalboliczne (takie jak np. cukrzyca),
- Wiek: pomiędzy 15 a 70 rokiem życia.[5]