Sukcesy polskiej transplantologii

5 listopada 1985 prof. Zbigniew Religa przeprowadził pierwszą w Polsce udaną transplantację serca. Operacja odbyła się w Śląskim Centrum Chorób Serca (wówczas Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii) w Zabrzu.

Profesor Religa był pionierem polskiej kardiochirurgii, wykonując po raz pierwszy w kraju przeszczep płuc i serca (1986) oraz przeprowadzając zabiegi leczenia przewlekłej zatorowości płucnej (1990). W 1988 roku z jego inicjatywy powstała Pracownia Sztucznego Serca Śląskiej Akademii Medycznej. W roku 1991 stworzył prototyp sztucznego serca i zastawki biologicznej.

Jednak pierwszy udany przeszczep w Polsce przeprowadzono dużo wcześniej, bowiem 31 marca 1966 roku. Operację pierwszego w Polsce przeszczepu nerki przeprowadzono we Wrocławiu. Wykonał ją chirurg Akademii Medycznej, prof. Wiktor Bross, który przeszczepił narząd 24-letniej pacjentce. Dawcą był jej 30-letni brat.

Lata 1987-1994 to pierwsze próby przeszczepienia wątroby. Pierwszą osobą, która tego dokonała, był prof. Stanisław Zieliński. Natomiast w 1990 roku dokonano pierwszego udanego przeszczepienie wątroby u dziecka przez prof. Piotra Kalicińskiego w Warszawie.

W 2006 roku dokonano natomiast pierwszego w Polsce (i trzeciego na świecie) przeszczepu ręki. Operację wykonano w szpitalu Świętej Jadwigi w Trzebnicy przez prof. Jerzego Jabłeckiego. Prawą rękę, pochodzącą od zmarłego dawcy, przeszczepiono 30-letniemu mężczyźnie. W 2010 roku w tym samym szpitalu zespół kierowany przez prof. Jabłeckiego dokonał pierwszego w Polsce zabiegu transplantacji obu rąk.

Najnowsze sukcesy polskiej transplantologii związane są z prof. Adamem Maciejewskim, który w 2013 roku w Gliwicach przeprowadził pierwsze całkowite przeszczepienie twarzy, a w 2015 roku pierwszy złożony przeszczep narządów szyi (krtań, tchawica, gardło, przełyk, tarczyca).

4 lipca tego roku wykonano w Polsce (również w klinice w Zabrzu) pierwszą implantację sztucznego serca (total artificial heart or TAH) u pacjenta cierpiącego z powodu krańcowej niewydolności krążenia, u którego inne formy terapii zawiodły lub były niewskazane. Dokonał tego zespół prowadzony przez doc. dra Michała Zembalę.

Oczywiście nie są to wszystkie osiągnięcia polskiej transplantologii, bo nie sposób ich wszystkich wymienić. Pomimo faktu, że rozwój tej dziedziny medycyny w Polsce rozpoczął się później niż w USA czy Kanadzie, to nie mamy się czego wstydzić, a polska transplantologia ma się z roku na rok coraz lepiej. Pokazują to chociażby statystyki, które mówią o 1537 przeszczepionych organach w 2017 roku.

fot. shutterstock

Polskie sukcesy w innych dziedzinach medycyny

W innych dziedzinach nauki również osiągamy niemałe sukcesy. W 1992 roku prof. Henryk Skarżyński jako pierwszy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej dokonał operacji wszczepienia implantu ślimakowego, przywracając słuch osobie głuchej i uruchomił stały program stosowania implantów słuchowych.

Niebagatelnym sukcesem polskiej nauki jest również stworzenie pierwszej na świecie szczepionki, która hamuje postęp cukrzycy. Opracowali ją naukowcy z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: dr hab. Natalia Marek-Trzonkowska, prof. Małgorzata Myśliwiec i prof. Piotr Trzonkowski.

Warto tutaj również wspomnieć prof. Roberta Rejdaka, szefa Kliniki Okulistyki Ogólnej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 w Lublinie, który od 20 lat z zespołem badaczy z Niemiec pracuje nad lekiem, który może wspomóc leczenie jaskry.

Jednym z najnowszych sukcesów polskiej medycyny jest jedna z pierwszych na świecie operacja implantacji stentgraftów do tętniaków aorty brzusznej przy wykorzystaniu gogli rozszerzonej rzeczywistości. Dokonali tego pod koniec października tego roku lekarze z Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Chorób Naczyń WUM kierowanej przez prof. Zbigniewa Gałązkę.

Podsumowując

Jak widać na powyższych przykładach, polska medycyna może poszczycić się znaczącymi sukcesami i nie mamy powodów do wstydu. Pomimo faktu, że medycyna w Polsce ma dużo problemów organizacyjnych i finansowych, nie znaczy to, że nie jest innowacyjna i nowoczesna. W ciągu ostatnich lat udało się wprowadzić bardzo dużo nowych rozwiązań, dzięki coraz to nowocześniejszym ośrodkom akademickim, instytucjom badawczym czy przedsiębiorstwom.